بازگشت به برجام یا حفظ آن هیچ تضمینی ندارد

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل - عبدالحمید بیاتی: طرف‌های حاضر در برجام و همچنین آمریکا منتظر دور هفتم مذاکرات در وین هستند؛ گفتگوهایی که با هدف احیای توافق بین المللی سال ۲۰۱۵ میلادی آغاز شد، اما زیاده خواهی طرف‌های غربی و همچنین آمریکا موجب شد تا مذاکرات با کندی همراه باشد. در چنین شرایطی بلومبرگ با استناد به ادعای برخی افراد آشنا به مذاکرات وین نوشت که تیم جو بایدن رئیس جمهور آمریکا نگران است که مبادا فرصت احیای برجام از دست برود!

این ادعا از جانب کشوری مطرح می‌شود که ایران از همان ابتدای آغاز مذاکرات وین، تاکید کرد که تنها شرط از سرگیری تعهداتی که در واکنش به بدعهدی طرفین غربی به حال تعلیق درآورده است، لغو همه تحریم‌های آمریکا و بازگشت قابل راستی آزمایی این کشور به چارچوب توافق است.

البته بلومبرگ به نقل از یک منبع آگاه گفته است که از نظر دولت فعلی واشنگتن، برجام با وجود نواقص ادعایی آنها، همچنان قدرتمند است و بازگشت به این توافق در زمان فعلی می‌تواند فواید عدم اشاعه داشته باشد.

برای تحلیل شرایط حاکم بر مذاکرات وین و راه‌های احتمالی احیای برجام با «داریل کیمبال» رئیس مؤسسه «کنترل سلاح آمریکا» به گفتگو نشستیم.

دور هفتم مذاکرات وین

بحث دور هفتم مذاکرات وین بسیار داغ است. مذاکراتی که برای احیای برجام به دلیل سنگ اندازی‌های طرف‌های غربی با مشکل مواجه شده است و هنوز زمان دقیق برگزاری دور جدید این مذاکرات مشخص نیست.

در این میان «ند پرایس» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا از احتمال آغاز هفتمین دور مذاکرات احیای برجام در وین خبر داد و گفته است: ما پیش بینی می‌کنیم هفتمین دور مذاکرات درباره توافق هسته‌ای ایران برگزار شود. در مقابل «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین روز پنجشنبه هفته گذشته درباره احتمال برگزاری دور هفتم مذاکرات در وین درباره احیای توافق هسته‌ای ایران (برجام) گفت: هنوز تاریخ دقیق برگزاری دور تازه مذاکرات در وین مشخص نشده است. بعد از انتخابات ریاست جمهوری ایران به زمان بیشتری برای آماده کردن خودش نیاز دارد و این طبیعی است. نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین افزود: «اگرچه بلاتکلیفی‌های امروز منافع هیچ کشوری را تأمین نمی‌کند و هر چه زودتر مذاکرات از سر گرفته شود، بهتر است».

اما کیمبال در مورد ادامه گفتگوها و امکان رسیدن به توافق گفت: بر اساس منابعی که به آنها دسترسی دارم به نظر می‌رسد که هر دو طرف، بر اساس بازگشت همزمان به تعهدات، به توافق بسیار نزدیک هستند اما در مورد مسائل مربوط به ضمانت‌هایی که هر یک از طرفین باید به طرف دیگری بدهد تردید دارند. این موضوع البته اگر طرف مقابل در مذاکرات جدی و عملگرا باشد، قابل حل است. به نظر من آمریکا می‌تواند به ایران اطمینان دهد که اگر به تعهدات خود در برجام بازگردد تحریم‌های مرتبط با آن برداشته می‌شوند و ایران نیز می‌تواند به واشنگتن اطمینان دهد.

رئیس مؤسسه «کنترل سلاح آمریکا»، در ادامه گفت: به نظر من گفتگوهای ایران و آمریکا می‌تواند در چارچوب قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل متحد (که در سال ۱۹۸۷ تصویب شد) انجام شود. این قطعنامه از دبیرکل سازمان ملل می‌خواهد تا با ایران، شورای امنیت و دیگر کشورهای منطقه برای تقویت امنیت و ثبات منطقه همکاری کنند.

در این میان نباید به فعالیت‌هایی دست زد که هم کاربرد نظامی دارند و هم غیر نظامی، زیرا این اقدامات سبب «پیچیده تر شدن مذاکرات پیچیده وین» شده و لغو تحریم‌های ایران را به تأخیر می‌اندازد.

کیمبال در مورد اینکه چه تضمینی وجود دارد که با تغییر دولت‌ها در آمریکا، رؤسای جمهور آتی این کشور به برجام در صورت احیا پایبند بمانند؟ گفت: توافق بر اساس طرح «تعهد در برابر تعهد» هنوز امکان پذیر بوده و یک نتیجه برد-برد برای هر دو طرف است. کسی نمی‌تواند این ضمانت را بدهند که رؤسای جمهور بعدی آمریکا این توافق را ادامه می‌دهند اما هر دو طرف باید مطمئن باشند که بازگشت به برجام و تعهدات آن بهترین تضمین برای رفع تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران است که از سوی آمریکا علیه تهران اعمال شده اند و همچنین بهترین تضمین برای طرف‌های دیگر در خصوص صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران است.